Układ pokarmowy psów i kotów to niezwykle wrażliwy system, który odpowiada nie tylko za trawienie, ale również za odporność organizmu i ogólne samopoczucie pupila. Coraz częściej właściciele decydują się na zmianę karmy na bardziej specjalistyczną, wprowadzają diety eliminacyjne czy sięgają po suplementy wspierające zdrowie zwierząt. Niestety, nagłe modyfikacje jadłospisu mogą prowadzić do problemów gastrycznych. Jak reagować w takich sytuacjach i jakie rozwiązania są najskuteczniejsze?

Dlaczego układ trawienny jest tak wrażliwy?

U psów i kotów mikroflora jelitowa pełni kluczową rolę – uczestniczy w procesie trawienia, wspiera układ odpornościowy, reguluje gospodarkę energetyczną. Nagłe zmiany w diecie, stres, leki czy infekcje mogą zaburzyć równowagę mikrobiomu, co skutkuje biegunką, wzdęciami czy brakiem apetytu. Nieleczone problemy jelitowe mogą prowadzić do odwodnienia, spadku odporności i pogorszenia kondycji całego organizmu.

Najczęstsze przyczyny problemów trawiennych u psów i kotów

Problemy ze strony układu pokarmowego mogą mieć wiele źródeł – od błędów dietetycznych, przez stres, aż po poważne infekcje. Warto pamiętać, że u psów i kotów przewód pokarmowy reaguje szybko i gwałtownie, dlatego nawet drobna zmiana w codziennej rutynie potrafi wywołać biegunkę, wymioty czy spadek apetytu. U młodych zwierząt objawy te bywają szczególnie groźne, bo łatwo prowadzą do odwodnienia.

Znajomość najczęstszych przyczyn problemów trawiennych pozwala nie tylko szybciej reagować, ale także wdrażać skuteczną profilaktykę – od prawidłowego wprowadzania karmy, po regularne wsparcie probiotykami czy suplementami.

Nagła zmiana karmy – dlaczego nawet „lepsza” dieta wprowadzona z dnia na dzień szkodzi?

Mechanizm. Każda zmiana diety to „wstrząs” dla mikrobiomu jelitowego i układu odpornościowego śluzówki. Zbyt szybkie przejście na nową karmę może prowadzić do dysbiozy (spadku różnorodności i stabilności mikrobioty), przyspieszonej perystaltyki i biegunki. W ostrych zaburzeniach jelitowych sama zmiana diety „w trakcie” potrafi dodatkowo opóźniać zdrowienie, bo nowa pula białek bywa prezentowana w stanie zapalnym, co sprzyja reakcjom nadwrażliwości na nowy składnik pokarmu. To właśnie dlatego zaleca się powolne przejście z jednej diety na drugą.

Jak przeprowadzić zmianę w praktyce. Większość źródeł rekomenduje co najmniej 5-7 dni stopniowego mieszania karm (75% starej + 25% nowej → 50/50 → 25/75 → 100% nowej). Zwierzęta wrażliwe, z chorobami przewodu pokarmowego lub historią „trudnych” zmian często wymagają 7-10 dni albo nawet dłużej. WSAVA zaleca, by u zwierząt chorych przejście było wydłużone; u kotów często sprawdza się podawanie obu karm w oddzielnych miskach (część kotów nie akceptuje mieszanek). 

Kiedy do lekarza? Jeżeli po wdrożeniu 7-10-dniowego schematu przejścia biegunka/ wymioty utrzymują się >48 h, jeśli pojawia się krew w stolcu, apatia, gorączka lub odwodnienie.

Nietolerancje i alergie pokarmowe – skąd świąd skóry i biegunki?

Reakcje na pokarm mogą mieć różne podłoże. Nietolerancje to problemy trawienne niezwiązane z układem odpornościowym, natomiast alergie pokarmowe wynikają z nadmiernej reakcji immunologicznej.

Objawy mogą być podstępne:

• ze strony skóry: uporczywy świąd, nawracające zapalenia uszu, zmiany ropne,
• ze strony układu pokarmowego: biegunki, wzdęcia, wymioty.

Złotym standardem diagnozy jest dieta eliminacyjna – przez minimum 8 tygodni (a najlepiej 10-12) zwierzę dostaje wyłącznie karmę opartą na jednym nowym źródle białka lub karmę hydrolizowaną. W tym czasie absolutnie nie wolno podawać smakołyków, przekąsek czy leków smakowych. W przypadku zwierząt testy z krwi, śliny czy włosów są mało wiarygodne i nie zastępują diety eliminacyjnej – mogą dawać przypadkowe wyniki.

Wsparcie: w trakcie prób dietetycznych warto wspierać mikrobiom probiotykami, np. BIOPIKO pure Junior (dla młodych) lub BIOPIKO pure Senior (dla starszych).

Stres – podróże, wizyta u lekarza, lęk separacyjny

Mechanizm. Oś mózg-jelita-mikrobiom tłumaczy, dlaczego stres psychiczny może wywołać objawy jelitowe. U psów często obserwujemy tzw. kolitis stresową (ostra biegunka dużego jelita, z parciem, śluzem, czasem krwią), zwłaszcza po hoteliku, przeprowadzce czy burzy. Po wykluczeniu przyczyn zakaźnych postępowanie obejmuje żywienie łatwostrawne, rozpuszczalny błonnik, nawadnianie i – coraz częściej – probiotyki/synbiotyki. 

Wskazówki praktyczne. Plan „antystresowy” przed podróżą/zmianą rutyny (adaptacja klatkowa, feromony, trening odczulający) + wsparcie dietetyczne/probiotyczne często redukują ryzyko epizodu. W razie ciężkich objawów (krew w stolcu, apatia, odwodnienie) – pilna wizyta u weterynarza. 

Infekcje i pasożyty – szczególnie groźne u młodych

U młodych zwierząt układ odpornościowy dopiero się kształtuje, dlatego są szczególnie narażone na choroby zakaźne.

• Wirusy: parwowiroza u psów i panleukopenia u kotów mogą wywołać gwałtowną biegunkę z krwią, wymioty i odwodnienie, a bez szybkiego leczenia bywają śmiertelne.
   
• Pasożyty: Giardia duodenalis to częsta przyczyna przewlekłych biegunek, przenoszona przez wodę i środowisko. Zakażenie łatwo się odnawia, dlatego diagnostyka powinna obejmować kilka próbek kału, a leczenie musi być połączone z dezynfekcją otoczenia.

Wsparcie: w profilaktyce pasożytów kluczowe są regularne odrobaczania oraz higiena. W okresach rekonwalescencji – suplementy wspierające odporność i regenerację jelit, np. BIOPIKO Pure Trawienie.

Kiedy nie wolno zwlekać – sygnały alarmowe

Choć wiele problemów trawiennych u psów i kotów ma łagodny przebieg i ustępuje po kilku dniach lekkiej diety oraz wsparciu probiotykami, są sytuacje, w których nie wolno odkładać wizyty u lekarza weterynarii.

Do najważniejszych sygnałów ostrzegawczych należą:

• Odwodnienie – objawia się suchym językiem i dziąsłami, zapadniętymi oczami czy utratą elastyczności skóry. To szczególnie groźne, bo organizm szybko traci elektrolity i płyny.
   
• Wyraźne osłabienie i apatia – jeśli pupil przestaje się bawić, unika kontaktu, dużo śpi i trudno go pobudzić do aktywności.
   
• Krew w stolcu – nawet niewielka domieszka krwi powinna być sygnałem alarmowym, bo może wskazywać na poważne zapalenie jelit, infekcję wirusową czy uszkodzenie przewodu pokarmowego.
   
• Utrzymujące się wymioty – szczególnie wtedy, gdy uniemożliwiają przyjmowanie wody i prowadzą do szybkiego odwodnienia.
   
• Gorączka – oznacza, że organizm walczy z infekcją; w połączeniu z biegunką czy apatią wymaga pilnej diagnostyki.
   
• Objawy trwające dłużej niż 48–72 godziny – jeśli po tym czasie nie widać poprawy, problem może być poważniejszy niż zwykła niestrawność.

U szczeniąt i kociąt reagujemy jeszcze szybciej. Ich mały organizm ma bardzo ograniczone zapasy płynów i energii, więc nawet krótka biegunka lub wymioty mogą szybko doprowadzić do odwodnienia i zagrożenia życia. Dodatkowo młode zwierzęta są szczególnie narażone na groźne choroby wirusowe, takie jak parwowiroza u psów czy panleukopenia u kotów, które wymagają natychmiastowego leczenia.

Preparaty wspierające trawienie – które wybrać?

Na rynku dostępne są różne grupy produktów:

• Probiotyki i prebiotyki – regulują mikroflorę jelitową i wzmacniają odporność.
• Enzymy trawienne – wspomagają rozkład białek, tłuszczów i węglowodanów.
• Preparaty absorbujące – pomagają w ostrych biegunkach, usuwając toksyny.
• Suplementy ziołowe – wspierają perystaltykę jelit i łagodzą stany zapalne.

W ofercie Biowet Drwalew znajdziesz m.in. Biopiko Pure, a także specjalistyczne witaminy i preparaty wspierające młode, dorosłe i starsze zwierzęta. Produkty te są bezpieczne, naturalne i rekomendowane przez lekarzy weterynarii.

Podsumowanie

Problemy trawienne u psów i kotów zdarzają się często i zazwyczaj mają łagodny przebieg, ale nie można ich lekceważyć. Kluczem jest szybka reakcja, odpowiednia dieta oraz wsparcie suplementacyjne. Preparaty dostępne w sklepie Biowet Drwalew – takie jak probiotyki, suplementy trawienne czy witaminy wspierające odporność – pomagają nie tylko w łagodzeniu objawów, ale również w profilaktyce, zapewniając Twojemu pupilowi komfort i zdrowie na dłużej.
 

Q&A – Najczęściej zadawane pytania

1. Czy suplementy na trawienie można podawać profilaktycznie?

Tak, preparaty takie jak BIOPIKO pure Trawienie można stosować prewencyjnie, szczególnie w okresach zmiany karmy czy po antybiotykoterapii, aby chronić mikrobiom jelitowy.

2. Jak długo stosować probiotyki u psa lub kota?

Zaleca się minimum 2-4 tygodnie, ale w przypadku zwierząt z nawracającymi problemami jelitowymi czas terapii może być dłuższy – zawsze po konsultacji z lekarzem weterynarii.

3. Czy suplementy zastąpią leczenie weterynaryjne?

Nie. Suplementy wspierają proces regeneracji, ale w przypadku ostrych biegunek, krwi w kale czy odwodnienia konieczna jest pilna wizyta u weterynarza.

4. Czy można podawać te same preparaty psom i kotom?

Nie wszystkie suplementy są uniwersalne. Produkty z linii BIOPIKO pure zostały stworzone zarówno dla psów, jak i kotów, ale zawsze należy sprawdzić opis producenta i dawkowanie.

5. Co zrobić, jeśli po zmianie karmy pojawiła się biegunka?

Najpierw wstrzymać szybkie zmiany i stopniowo wprowadzać nową karmę, jednocześnie wspierając mikrobiom probiotykiem, np. BIOPIKO pure Junior (dla młodych) lub BIOPIKO pure Trawienie (dla dorosłych).

Źródła

1. WSAVA Global Nutrition Guidelines https://wsava.org/Global-Guidelines/Global-Nutrition-Guidelines/
    
2. Front. Vet. Sci., 14 January 2020. The Role of the Canine Gut Microbiome and Metabolome in Health and Gastrointestinal Disease. https://www.frontiersin.org/journals/veterinary-science/articles/10.3389/fvets.2019.00498/full
    
3. Vet Times: „Diarrhoea and digestive upsets – management and treatment” https://www.vettimes.co.uk/app/uploads/wp-post-to-pdf-enhanced-cache/1/diarrhoea-and-digestive-upsets-management-and-treatment.pdf 
    
4. BMC Veterinary Research. Critically appraised topic on adverse food reactions of companion animals (1): duration of elimination diets.  https://link.springer.com/content/pdf/10.1186/s12917-015-0541-3.pdf 
    
5. Today’s Veterinary Practice. Elimination Diet Trials: Steps for Success and Common Mistakes. https://todaysveterinarypractice.com/dermatology/elimination-diet-trials-steps-for-success-and-common-mistakes/ 
    
6. AVMA 2022. Food allergy in dogs and cats; current perspectives on etiology, diagnosis, and management. https://avmajournals.avma.org/view/journals/javma/261/S1/javma.22.12.0548.xml
    
7. CAPC & Today’s Veterinary Practice – Giardia. . https://capcvet.org/guidelines/giardia/
    
8. ESCCAP. Control of intestial protozoa in dogs and cats. ESCCAP Guideline 06 Third Edition – March 2025.  https://www.esccap.org/uploads/docs/82qb4jhx_1477_ESCCAP_GL6_Update_v3_1p.pdf 
    
9. Merck Veterinary Manual. Colitis in Small Animals. https://www.merckvetmanual.com/digestive-system/diseases-of-the-large-intestine-in-small-animals/colitis-in-small-animals 
    
10. ENOVAT. Guidelines for antimicrobial use in canine acute diarrhoea. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1090023324001473